Çaykovski

22 Şubat 2010 Pazartesi0 yorum

 XIX. yy’ın ikinci yarısında yaşayan bu büyük Rus besteci başarısını, senfonik eserlerinde insan kaderinin trajedisini görkemli bir romantizmle vurgulayan ifadesine borçludur. Dansı büyük bir tutkuyla yücelten bestecinin baleleri, Ğözellikle de Kuğu GölüĞ senfonik balenin şekillenmesinde büyük rol oynamış eserlerdir. Kendi Rus kültürüne tamamen sahip çıkmasına rağmen, Rus olmayan her türlü kültür mirasını reddeden Rus Beşleri grubundan uzak durmaya özen göstermiş ve Alman okulunun beste teknikleriyle bariz bir şekilde Slav olan lirizmini ustaca kaynaştırmayı başarmıştır.




YALNIZ BIR SANATÇI



Piyotr Ilyiç Çaykovski, 7 Mayıs 1840’ta Sibirya yakınlarındaki Votkinsk’de doğdu. Mühendis ve şehirdeki metalurji işletmesinin yöneticisi olan babası ile ilk piyano derslerini aldığı Fransız kökenli bir aileden gelen annesi Aleksandra Andreyevna d’Assier, bütün ailenin onayını alarak onun geleceğini belirlediler: On yaşındayken başladığı Sen-Petersburg Hukuk Okulu’nu 19 yaşında bitirdi.



HUKUK OKULU



1835’te açılan Hukuk Okulu, soylu kesimin alt ve orta tabakalarından hukukçu yetiştirmek için kurulmuştu. Hazırlık okulundan sonra 4 yıllık orta ve 3 yıllık lise kısımlarından oluşan okulda, Çaykovski’den önce mezun olanlar, sert ama müşvik bir müdürün idaresinde neredeyse aile ortamının sıcaklığını bulmuşlardı. Ama 1849’a gelindiğinde, Çar I. Nikolay’ın Avrupa’dan gelen devrimci fikirlere karşı imparatorluğun okullarına kışla disiplinini getirmesi, bu okulda okuyan öğrencilerin hayatları boyunca unutamayacakları eziyetlerin başlangıcı oldu. 1850’de kırbaçlama gösterisinin genç öğrencileri yola getirmek için yararlı olduğuna inanan eski bir polis komiseri müdürlüğe getirilmişti. Bu okulun duvarlarının ardında Çaykovski’nin müzik faaliyetleri çok kısıtlıydı. Günde yedi saat olmak üzere, haftada altı gün ders, akşamları iki üç saat etüt, iki üç saat yemek ve ibadet. Bu vakit kıtlığında Çaykovski ancak pazar günleri piyano dersleri alabiliyordu. 1855’ten itibaren üç yıl süren bu eğitim de düzenli değildi. Öğretmen Rudolph Kündinger ise, öğrencisinde büyük bir yetenek görememişti.



ADALET BAKANLIĞINDA MEMURLUK



Çaykovski 24 Mayıs 1859’da Hukuk Okulundan mezun oldu. Iki hafta sonra başkent St. Petersburg’daki Adalet Bakanlığında idari şubede devlet memurluğu hayatına başladı. Işi çok ağır geldi. Harıl harıl çalışarak çeşitli belgeler hazırlıyordu. Ancak onca çalışmasına rağmen bakanlıkta umduğu makama getirilmedi. Hayal kırıklığına uğramıştı. Ama 24 Eylül’de kızkardeşine yazdığı mektupta söylediği gibi işini bırakmak konusunda kararsızdı. Sanatçı mı, yoksa bürokrat mı olacağından emin olana kadar işini bırakmayacağını söylüyordu. Kısa süre içinde bürokrasi merdivenlerinde tırmanma hayali suya düştü.

Çaykovski'nin müzik hayatı

 Çaykovski’nin giderek müziğin çağrısına kapıldığı bu dönem Rusya’da müzik hayatının değişmeye başlamasına rastlar. Rus aristokrasisi, müziği, yetenekli bir kaçığın işi olarak görüyordu; müziği meslek edinmek ancak alt tabakadan insanlara uygun düşebilirdi. Müzikçi, olsa olsa ya öğretmen ya da müzikle uğraşan bir uşak olabilirdi. Rusya’da müzikçiliğin saygın bir meslek olabilmesi için daha çok uzun zaman geçmesi gerekiyordu. Neyse ki 1857 yılında Rus Müzik Cemiyeti kuruldu ve klasik müziği aristokrat salonlarından alıp halkın karşısına çıkardı. 20 Eylül 1862’de St. Petersburg Konservatuvarı kuruldu. Rusya’da kendi türünün ilk örneği olan bu okulun ilk öğrencileri arasında Çaykovski de vardı.



1862 yılında beste ve orkestrasyon tekniklerini öğrenmek amacıyla, Anton Rubinstein tarafından yeniden oluşturulan Sen-Petersburg Müzik Konservatuvarı’na yazıldı.



Daha sonraları ünlü bir müzik eleştirmeni olan bir meslektaşının, Hermann Laroch’un da tavsiyesi ve etkisiyle, 1863 yılında hukuk mesleğiyle olan ilişkisini keserek kendini bütünüyle müziğe verdi. Nikolay Rubinstein’ın Moskova Konservatuvarı’nı kurması üzerine de orada armoni öğretmeni oldu. Rus Beşleri’nin üyelerinden biri olan Rimskiy-Korsakov’a da, bu unvanıyla armoni öğretti. Büyük görüş farklılıklarına rağmen Çaykovski, bu gruptan bazı müzisyenlerle çok yakın ilişkiler kurdu. Fransız müzisyen Saint-Sa‘ns ile de, Moskova’ya gelişi vesilesiyle tanıştı ve daha sonra onu ziyaret etme fırsatını bulduğu Paris’te de Massenet’ye takdim edildi.



MOSKOVA KONSERVATUVARINDA ÖĞRETMENLİK



Çaykovski 18 Ocak 1866’da Moskova’ya vardığında hayatını müziğe adamaya karar vermişti. Konservatuvar müdürü Nikolay Rubinstein, konservatuvarın parasını harcarken ne denli tutumluysa kendi parasını harcarken o denli cömertti. Maaşının yarısından çoğunu yoksul öğrencilere yardım etmek için harcamakla kalmıyor, evinde her zaman birkaç yoksul öğrenci barındırıyordu. Ancak öğretmenliği biraz tuhaftı. Piyanonun tuşlarını kıracak kadar güçlü parmakları olan bu hoca bir keresinde kötü çaldığı için bir klarnetçiyi adamakıllı tokatlamış başka bir zaman da derse geç gelen bir öğrenciden, önce çırılçıplak soyunup sonra beş dakika içinde giyinmesini istemişti. 1866/67 kışında Çaykovski, Nikolay Rubinstein ile ünlü oyun yazarı Aleksandr Ostrovski’nin Ekim 1865’ te kurduğu Sanat Çevresi’nin toplantılarına katılıyordu sık sık. Burada geçirdiği geceler Çaykovski’nin iskambil oyunlarına merakını artırdı. Yine bu sıralarda samimi olduğu Ostrovski’den, yazarın ’Fırtına’ adlı oyunu için bir libretto yazmasını istemişti. Iki yıl önce St. Petersburg Konservatuvarında aynı eser üzerine bir uvertür bestelemişti ama tam o sırada genç bir bestecinin de aynı konu üzerine çalıştığını öğrendi. Yazar, Çaykovski’nin gönlünü almak için ona başka oyunlarını önerdi. ’Volga’da Bir Düş’ adlı oyunun operaya uygun olduğunu düşünüyordu. Mart 1867’de Çaykovski, Ostrovski’den ilk bölümün librettosunu aldı ve hemen sonra Voyvoda adını vereceği ilk operası üzerinde çalışmaya başladı. Büyük bir hevesle çalışıyordu. Ama tecrübesiz oluşu pek çok sahneleme hatası yapmasına yol açtı. Operanın tamamı ertesi yılın Temmuz ayına değin bitirilemeyecekti. Çaykovski 1866 yılında Birinci Senfoni’sini bitirmek için çalıştı St. Petersburg’a geldiğinde henüz tamamlanmamış bestesini eski hocaları Anton Rubinstein ile Nikolay Zaremba’ya gösterdi ama her ikisi de eseri beğenmediler. Çaykovski, eski hocalarının eleştirdiği birkaç noktaya takılmakla birlikte, bu olay Anton Rubinstein’dan soğumasına yol açtı. Nikolay Rubinstein ise, eseri pek beğendi ve Aralık ayında Rus Müzik Cemiyetinin düzenlediği bir konserde skerzo bölümünü yönetti. Senfoninin tamamının seslendirilmesi ancak 15 Şubat 1868’de mümkün olacaktı. Rimsky Korsakov ve Borodin’in senfonileriyle birlikte, Çaykovski’nin Kış Hayalleri adını verdiği senfonisi, bir Rus bestecisi tarafından yazılan ilk senfonilerden biridir. Rus halk müziğinin motifleri ve ezgilerinden esinlenen Çaykovski’nin, gençlik çoşkularını ve umutların ilk senfonisinde ifade etmişti. Eserin zayıf kısımlarının sonradan farkına vararak altı yıl sonra 1874’te değişikliklere gidecekti.



KORUYUCU BIR MELEK



Çaykovski, daha sonra koruyucusu ve destekçisi olan Nadejda von Meck’den ilk mektubunu 1876’da aldı. Bu "şiirsel sevgi" 14 yıl sürdü ve yoğun bir mektuplaşmayla (zira birbirlerini hiçbir zaman görmemeye söz vermişlerdi) ve besteci için büyük bir destek olan maddi yardımlarla somutlaştı. Bu koruyuculuk bestecinin öğretmenliği bırakıp, kendini tamamen yaratıcılığa yönlendirmesine ve seyahat etmesine imkán verdi.



Maddî durumundaki iyileşmeye rağmen bestecinin yaşamı duygusal nedenlerle karardı: hakkında çıkartılan söylentilere bir son verebilmek amacıyla, 1877’de ateşli bir hayranı olan Antonina Milyukova ile evlenmeye karar verdi; ama aslında hiçbir zaman gerçekten arzulamadığı bu evlilik, tam bir başarısızlıkla sonuçlandı ve sanatçının büyük bir ruhî bunalıma girmesine yol açtı. Çaykovski bu bunalımdan ancak kardeşi Anatoli’nin eşliğinde çıkacağı seyahatler sırasında ve sayesinde kurtulabildi.



Kendisine büyük yardımlarda bulunmuş olan Nikolay Rubinstein’ın 1881’deki ölümü üzerine de derin bir ruhî çöküntü yaşayan Çaykovski, onun anısına bir üçleme besteledi.


Share this article :

Yorum Gönder

 
Support : Creating Website | Johny Template | Mas Template
Copyright © 2011. teleyorum - All Rights Reserved
Template Created by Creating Website Published by Mas Template
Proudly powered by Blogger